Giáo sư Lương Định Của - nhà tạo giống cây trồng nông nghiệp

LUAGAO - gởi tới Quý độc giả bài viết về Cố Giáo sư Lương Định Của, Người con Anh hùng của Sóc Trăng của TS Lê Hưng Quốc - Phó CT Hiệp Hội TM Giống Cây Trồng, Chủ tịch Hiệp hội Khí Sinh học VN

GS Lương Định Của và Phu Nhân

Giáo sư Bác sỹ nông học Lương Định Của là một người con của Nam Bộ, sinh năm 1920 tại xã Đại nghĩa, huyện Long phú , tỉnh Sóc trăng. Sau khi đi tu nghiệp và đạt được học vị Tiến sỹ nông học ở Nhật bản 1952, Chính phủ Nhật đã mời Ông ở lại làm việc nhưng Ông vẫn cùng gia đình (phu nhân Giáo sư Lương Định Của là người Nhật bản) trở về phục vụ Tổ quốc dù lúc đó đất nước bị chia cắt thành 2 miền.

Trong điều kiện chiến tranh “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, Giáo sư Lương Định Của bắt tay vào những công việc đầu tiên góp phần xây dựng nền móng cho nền nông nghiệp VN hiện đại.

Đóng góp trước hết của Giáo sư Lương Định Của là trong lĩnh vực đào tạo cán bộ khoa học nông nghiệp, khi Ông trong cương vị Phó Giám đốc Học viện Nông Lâm Hà nội, Trường ĐH Nông nghiệp Hà nội, Viện Trưởng Viện Cây Lương thực , Cây thực phẩm (Tứ Lộc-Hải Dương).Lớp sinh viên đại học của chúng tôi khi ấy mới ra trường được tắm mình trong thực tiễn sản xuất, học các thao tác kĩ thuật trực tiếp ở Viện Lúa Tứ Lộc , các HTX nông nghiệp… đó là những trường học của những kĩ sư, kĩ thuật viên nông nghiệp trẻ tuổi. Thế hệ ấy sau này nhiều người đã trưởng thành những nhà khoa học có đóng góp xứng đáng như lớp thế hệ của PGS.TS Anh hùng Lao động Nguyễn thị Trâm… Nhiều lớp cán bộ nông nghiệp do Giáo sư đào tạo đã trở thành những cán bộ đầu đàn trong nhiều lĩnh vực khoa học nông nghiệp. Giáo sư có nhiều thế hệ học trò xuất sắc.

Giáo sư Lương Định Của là nhà tạo giống cây trồng nông nghiệp mang các thương hiệu Việt nam đầu tiên. Giống lúa Nông nghiệp I do Giáo sư Lương Định Của lai tạo từ giống Ba thắc(Sóc Trăng-Nam bộ) với Kun Ko (Nhật bản) là giống lúa VN đi vào sản xuất trên đồng ruộng từ những năm 60 của thế kỷ trước. Hàng loạt giống ưu thế lai như giống lúa chiêm 314( Đoàn kết X Thắng lợi), giống NN8-388, giống 75.1( 813X NN1), giống lúa mùa Sai Su bao, giống NN75.5, dưa lê, cà chua,khoai lang, dưa hấu không hạt, chuối, rau… mang tên “Giống Bác sỹ Của” lần đầu xuất hiện ở VN cùng với những ứng dụng kỹ thuật di truyền và tiến bộ kĩ thuật mới : kĩ thuật tam bội thể, tứ bội thể, chất kích thích sinh trưởng v.v…

Đặc biệt Giáo sư Lương Định Của đã đưa vào Nông nghiệp nước ta phương pháp “cấy ngửa tay Nhật bản” được hàng chục triệu người nông dân miền Bắc khi đó tiếp nhận và áp dụng tạo ra một cuộc cách mạng trong chuỗi kĩ thuật thâm canh lúa, thay đổi tập quán cấy úp tay hàng ngàn năm của nông dân VN. Giáo sư đã đề xướng ra mô hình canh tác “bờ vùng, bờ thửa” vẫn còn áp dụng đến ngày nay. Giáo sư đã ứng dụng một tiến bộ kĩ thuật có ý nghĩa to lớn phù hợp với sinh lý cây lúa: cấy nông tay(lúa phục hồi nhanh, đẻ nhanh, đẻ khỏe) đảm bảo mật độ, một trong ba yếu tố cơ bản của năng suất lúa. Như vậy, cùng với giống mới, các kĩ thuật mới này đã góp phần vào phong trào thâm canh tăng năng suất lúa, góp phần vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước thắng lợi. “Ruộng cấy chăng dây cây lúa thẳng hàng”. (Bài ca “Đường cày đảm đang “ –An Chung) đã trở thành bài ca nổi tiếng trong nông nghiệp thời chống Mỹ cứu nước.

Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản HCM đã lập một giải thưởng mang tên Lương Định Của, hàng năm xét trao cho 100 gương mặt tiêu biểu đại diện cho 13 triệu thanh niên nông thôn có những thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực: sản xuất, kinh doanh, chuyển giao tiến bộ khoa học kĩ thuật , công nghệ, xây dựng nông thôn mới. Đó là những “ông chủ mới” năng động dám nghĩ dám làm trong phong trào thanh niên nông thôn thực hiện bốn mới( kĩ thuật mới, ngành nghề mới, thị trường mới, mô hình mới)

Quận Đống đa thủ đô Hà nội có một đường phố mang tên Ông. Tại ngã ba Phạm Ngọc Thạch-Lương Định Của có một dãy ki-ốt kinh doanh hoa tươi bốn mùa rực rỡ sắc màu tỏa hương thơm ngát như luôn tưởng nhớ tới Lương Định Của, một nhà nông học xuất sắc, người đi đầu trong lĩnh vực cải tạo giống cây trồng của VN.

Giáo sư Lương Định Của được bầu là đại biểu Quốc hội. Giáo sư là nhà khoa học Nông nghiệp đầu tiên được phong danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ chống Mỹ và huân chương Lao động Hạng Nhất năm 1967, được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ đợt 1 năm 1996. Mấy chục năm Giáo sư đã đi xa nhưng những học trò của Giáo sư , hàng triệu nông dân VN vẫn đang áp dụng kiến thức và kỹ năng của Giáo sư truyền lại, luôn ở trong “cõi nhớ” của nông dân Việt nam.

Nhà Nông học Lương Định Của không còn nữa nhưng dấu chân của Ông trên các cánh đồng , những giống cây Ông để lại và tên tuổi Ông vẫn còn khắc sâu trong tâm trí của những người nông dân VN. Nông dân nước ta luôn trìu mến gọi Ông là nhà bác học của họ.